Oddział Rejonowy Polskiego Czerwonego Krzyża

„Każdy przeszczep narządu ma swoje źródło w decyzji o wielkiej wartości etycznej, decyzji, aby bezinteresownie ofiarować część własnego ciała z myślą o zdrowiu i dobru innego człowieka. Na tym właśnie polega szlachetność tego czynu, który jest autentycznym aktem miłości" – te słowa św. Jana Pawła II były mottem II sympozjum naukowego „Życie z życia – świadome oddawanie komórek, tkanek i narządów do przeszczepu. Medyczne i etyczne dylematy”. Spotkanie odbyło się 21 stycznia 2016 r. w Bibliotece Państwowej Wyższej Szkoły Techniczno-Ekonomicznej w Jarosławiu w województwie podkarpackim.

Warto zaznaczyć, że w czasie trwania sympozjum zarejestrowano 13 potencjalnych dawców komórek macierzystych, a 48 osób oddało honorowo krew.

Podczas spotkania podejmowano zagadnienia świadomego oddawania narządów oraz zasad pozyskiwania narządów do transplantacji od dawców żywych i martwych. Mówiono o transplantologii z perspektywy szpitala powiatowego, poruszając tematykę przeszczepów szpiku kostnego i autoprzeszczepów w Polsce oraz w perspektywie Unii Europejskiej. Zwrócono również uwagę na etyczne aspekty w obszarze transplantologii, przeprowadzono wywiady z osobą po autoprzeszczepie oraz osobą, która oddała szpik do przeszczepu.

Na zaproszenie Instytutu Ochrony Zdrowia PWST-E w Jarosławiu oraz funkcjonujących w jego ramach Studenckich Kół Naukowych, Fundacji DKMS Polska, klubu motocyklowego Pirates of Roads, a także Regionalnego Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Rzeszowie odpowiedziała rzesza uczniów szkół ponadgimnazjalnych z terenu Jarosławia. Przybyli także studenci i pracownicy tej Uczelni oraz osoby z Centrum Opieki Medycznej w Jarosławiu.

Celem organizatorów było propagowanie podczas spotkania idei transplantacji, jako daru z siebie dla ratowania życia innym. Prezentowane zagadnienia miały przyczynić się do podwyższenia powszechnego zrozumienia i akceptacji społecznej transplantacji komórek, tkanek i narządów.

Wagę poruszanych podczas konferencji zagadnień podkreślił JM Rektor, doc. dr Krzysztof Rejman. Wdzięczność za podjętą inicjatywę wyraził również Prorektor ds. Studenckich, dr inż. Ryszard Pukała. Z kolei ks. dr Piotr Baraniewicz Duszpasterz Akademicki tej Uczelni zwrócił uwagę uczestników na religijne aspekty transplantologii. Sympozjum rozpoczęło wystąpienie Dyrektora Instytutu Ochrony Zdrowia PWST-E w Jarosławiu dra inż. Jarosława Noworóla, który także powitał gości. Głos zabrała również wicedyrektor dr Marta Cebulak, która zwróciła uwagę uczestników sympozjum na związany z organizowanym wydarzeniem, obchodzony w dniu 26 stycznia - Ogólnopolski Dzień Transplantologii.

Konferencja składała się z dwóch paneli dyskusyjnych. Pierwszy moderowany przez dr Martę Cebulak i dra inż. Jarosława Noworóla zainaugurowało wystąpienie dr n. med. Jolanty Kociszewskiej Koordynator Transplantacyjnej Centrum Opieki Medycznej w Jarosławiu. Prelegentka omówiła transplantologię z perspektywy szpitala powiatowego. Obrady w ramach I sesji referatowej kontynuowano w wystąpieniu dr n. med. Luizy Balickiej-Adamik Koordynator Transplantacyjnej COM w Jarosławiu, która zaprezentowała procedurę pobierania komórek krwiotwórczych do transplantacji w kontekście świadomej zgody na bycie dawcą szpiku. Podjętą wcześniej tematykę dr n. med. Jolanta Kociszewska kontynuowała w wystąpieniu „Rozpoznanie śmierci mózgu".

Panel referatów w prezentacji zatytułowanej „I Ty możesz uratować życie – oddaj krew" zamknęła mgr Ewa Zawilińska dyrektor Regionalnego Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Rzeszowie. Pani dyrektor szczegółowo opowiedziała o tym dlaczego warto oddać krew, kto może zostać honorowym dawcą krwi, o czym trzeba wiedzieć przed oddaniem krwi, jak często można oddawać krew, z jakich powodów dawca krwi może być czasowo, a także na stałe zdyskwalifikowany, o przywilejach dawców oraz o tym, jak zachować się po oddaniu krwi. Podkreśliła też, iż poważne operacje wymagają zapewnienia odpowiedniej ilości krwi. Zaprosiła również, wszystkich którzy ukończyli 18 rok życia, a nie przekroczyli 65, do RCKK w Rzeszowie oraz Terenowych Oddziałów w Dębicy, Jaśle, Krośnie, Leżajsku, Mielcu, Przemyślu, Sanoku, Stalowej Woli, a także do mobilnego punktu poboru krwi – plan ekip na www.rckk.rzeszow.pl

Rozważania panelu II kierowanego merytorycznie przez dr Annę Muzyczkę i mgr Anetę Mrozowicz zainaugurowało wystąpienie „Być darem dla drugiego" Zdzisława Wójcika, wiceprezesa Oddziału Rejonowego Polskiego Czerwonego Krzyża w Jarosławiu.

„Od kilkunastu lat jestem wiceprezesem OR PCK w Jarosławiu, od 29 lat prezesem klubu Honorowych Dawców Krwi PCK „Płomyk” przy przemyskiej Straży Pożarnej. Od 2002 r. z pomocą Bożą i dobrych ludzi założyłem na terenie woj. podkarpackiego 104 kluby HDK PCK. Ostatni, z prezesem OR PCK w Jarosławiu Janem Potońcem, 15 stycznia tego roku przy UG w Rokietnicy. Od 36 lat oddaję honorowo krew. Mam na swoim koncie 24 litry.” – mówił wiceprezes Wójcik. Następnie dodał: „Obsłużyłem w ciągu kilkunastu lat, wykonując fotografie i pisząc artykuły, ponad 100 akcji krwiodawstwa. Od 12 lat promuję także dawstwo organów i szpiku. W tym czasie, podczas spotkań z młodzieżą i dorosłymi, przekazałem blisko 5 tysięcy „Oświadczeń woli”. Wspierając jedną z Fundacji, współpracując z Renatą Rafą i Rafałem Młodzikowskim, byłem lokalnym organizatorem kilku akcji rejestracji potencjalnych dawców szpiku kostnego. Przybliżałem także te zagadnienia podczas spotkań z młodzieżą z jarosławskich szkół ponagimnazjalnych”.

Po czym przypomniał, że w 2018 będziemy obchodzić 60-lecie HDK PCK w Polsce, a w 2019 r. 100-lecie powstania PCK, że od 1972 roku dni 22 -26 listopada obchodzone są jako Dni Honorowego Krwiodawstwa, że honorowe krwiodawstwo – to każda dobrowolna oraz bezpłatna forma oddawania własnej krwi z pobudek czysto humanitarnych celem ratowania zdrowia i życia innego człowieka. Podkreślił, że stosowanie na szeroką skalę leczenia krwią nie byłoby możliwe bez rozwoju honorowego krwiodawstwa, stanowiącego jeden z głównych kierunków działalności PCK.

Następnie przybliżył historię: „Organizację i popularyzację krwiodawstwa w Polsce zainicjował w 1935 roku, prowadził i nadal prowadzi Polski Czerwony Krzyż. Od 58 lat Honorowi Dawcy Krwi Polskiego Czerwonego Krzyża bezinteresownie oddają krew. Początek masowego oddawania krwi w Polsce był związany z tragicznymi wydarzeniami jakie miały miejsce w 1956 r. na Węgrzech i w Poznaniu. Nastąpiło coś, czego nikt się nie spodziewał – polskie społeczeństwo zaczęło masowo zgłaszać się do szpitali, deklarując oddanie swojej krwi dla tych, którzy ucierpieli w czasie tzw. Powstania Węgierskiego oraz Poznańskiego Czerwca. Był to masowy, z serca płynący odzew, aby tym, co człowiek ma najcenniejszego – własną krwią, wspomóc tych, którzy właśnie ją stracili. Krwiodawcy działali w porywie serca dla cennego daru jaki człowiek może posiadać – wolności. Niedługo po tych wydarzeniach w 1958 r. w Polskim Czerwonym Krzyżu powstał Ruch Honorowego Krwiodawstwa. Już w 1963 r. działały pierwsze w Polsce kluby HDK PCK”.

Odnosząc się do naszej organizacji mówił: „Polski Czerwony Krzyż to wielka rodzina. Od 1924 r. należy do niej jarosławska organizacja, która realizuje zadania promocji zdrowia, pierwszej pomocy i honorowego krwiodawstwa. Oddział Rejonowy PCK w Jarosławiu szczególnie skuteczny jest w pracy z młodzieżą, zajmuje się opieką społeczną, pomocą charytatywną, działa w zakresie ratownictwa, promowania idei krwiodawstwa. Za tą szeroką aktywność społeczną w 2008 r. OR PCK w Jarosławiu otrzymał „Jarosława" - Honorową Nagrodę Burmistrza Miasta Jarosławia”.

Wiceprezes Wójcik wspomniał też o działaniach w kraju i w rejonie jarosławskim: „Od 58 lat Honorowi Dawcy Krwi PCK bezinteresownie oddają krew. W naszym Stowarzyszeniu, na terenie całego kraju, działa obecnie 1114 klubów HDK PCK, skupiających 23 tys. 551 członków i 61 tys. 490 wolontariuszy, którzy w 2014 r. oddali 138 061,56 litrów krwi. Obecnie na terenie działania OR PCK w Jarosławiu, który od 9 października 2015 r., obejmuje także powiat lubaczowski, mamy około tysiąca krwiodawców zrzeszonych w 44 klubach HDK PCK. Każdego roku, tylko w Jarosławiu, pozyskujemy około 500 litrów tego życiodajnego leku, jakim jest krew”.

Nawiązując do krwiodawstwa na tej jarosławskiej uczelni przypomniał, że 15 grudnia 2004 r. wpisał się w historię wówczas Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej założeniem klubu HDK PCK. Prezesem został Grzegorz Rusak, a opiekunem kanclerz mgr Mariusz Jucha. Klub zakładał razem Ewą Załęska z PCK w Jarosławiu. W dniu 15 grudnia 2011 r. przy PWST-E powstał klub HDK PCK „Studenckie serca”. Prezesem wybrano Magdalenę Dobrzańską, a opiekunem została dr Tatiana Kożak-Siara. Następnym prezesem była Paulina Pernat. Obecnie funkcję prezesa pełni Sylwana Kuryło, która oddała już blisko 3 litry krwi. Należy także do OSP w Sieteszy, gm. Kańczuga. IV otwarta akcja krwiodawstwa zorganizowana przez klub miała miejsce 8 czerwca 2015 r. Łącznie, podczas wszystkich akcji zebrano 60 litrów krwi. Następnie wyraził wdzięczność pani dr Tatianie Kożak-Siara, w imieniu Zarządu OR PCK w Jarosławiu, za wszelką pomoc w działaniach związanych z krwiodawstwem.

Następnie wiceprezes Wójcik podkreślił znaczenie stałych dawców krwi, których liczba w Polsce jest niestety wciąż zbyt mała. „Tak, jak strażak nie może ugasić pożaru bez wody czy innego środka gaśniczego, tak nawet wybitny specjalista w dziedzinie medycyny nie może przeprowadzić udanej, skomplikowanej operacji, jeśli nie ma zabezpieczonej odpowiedniej ilości krwi. Warto o tym pamiętać. Dlatego w to dzieło ratowania ludzkiego życia wszyscy winniśmy się włączyć, bo jak ktoś kiedyś powiedział: „Lepiej zapalić świeczkę niż narzekać na ciemność” – mówił. Później przytoczył słowa Jana Pawła II wypowiedziane podczas I Światowego Dnia Krwiodawcy w 2004 r.: „Oddając własną krew, dobrowolnie i bezinteresownie, to gest o wysokiej wartości moralnej i obywatelskiej. To dar życia… Niech dawcy krwi, którym należy się wdzięczność wszystkich, będą coraz liczniejsi we wszystkich częściach świata”.

Po czym wyraził nadzieję: „Ufam, że owocem tego spotkania będą nowe kluby przy każdym Urzędzie Gminy, a że żołnierz czy strażak patrzy na postawę swojego dowódcy i z niej czerpie inspirację, to wierzę, że najpierw taki klub powstanie przy Starostwie Powiatowym w Jarosławiu”.

Dzieląc się refleksją z prowadzonych pogadanek mówił: „Kochani, o krwiodawstwie mówię zawsze i wszędzie, począwszy od przedszkola – pytam dzieci przy okazji pogadanek nt. szeroko rozumianego bezpieczeństwa, które z rodziców przynosi wam do domu pyszne czekolady, otrzymane po oddaniu przez nich krwi. Jak miło, gdy unosi się kilka rączek i dzieci przekrzykują się, a moja mama, a mój tata……Mówię w szkołach podstawowych, gimnazjach, ponadgimnazjalnych, mówię do studentów. Spora część z was może to poświadczyć. Od kilkunastu lat przekazuję młodym ludziom ulotki, kalendarzyki oraz kalendarze o tematyce związanej z dawstwem krwi, organów i szpiku. Mam też sporo tych materiałów tutaj. Zapraszam. Kochani, starajmy się służyć własnym przykładem, a jeśli z różnych względów nie jest to możliwe, to mówmy o tym. Wiadomo, że nie każdy może oddawać krew, ale każdy może, a nawet powinien o krwiodawstwie mówić”.

Podkreślając znaczenie pewnych dokumentów zaznaczył: „Powinniśmy posiadać przy sobie, odpowiednio przechowywane dokumenty. Na przykład Identyfikacyjna Karta Grupy Krwi (zawiera dane personalne oraz grupę krwi). W sytuacji zagrożenia życia, pozwala skrócić czas oczekiwania na transfuzję. Informacja o grupie krwi jest dla lekarza wiarygodna. Identyfikacja właściciela Karty z dokumentem tożsamości. Breloczki, przewieszki i inne tego typu akcesoria, z punktu widzenia przepisów nie stanowią dokumentu. „Choroby są po to, by nam przypominać, że nasz kontrakt z życiem może być w każdej chwili unieważniony” – powiedział: Emil Cioran. W dokumentach, które nosimy przy sobie, warto posiadać Kartę I.C.E. Trwała, plastikowa karta zawiera trzy numery kontaktowe do naszych najbliższych. W sytuacji, która zagraża naszemu życiu lub zdrowiu, zapisane na karcie numery telefonów pozwalają służbom ratowniczym na szybki kontakt z bliskimi osoby poszkodowanej. Karta jest niezbędna także wówczas, gdy np. ktoś straci przytomność. „Nie zabieraj swoich organów do nieba, tam wiedzą, że one potrzebne są tylko tutaj” – to cytat z „Oświadczenia Woli, które zawiera informację o naszej woli, by w wypadku nagłej śmieci, nasze tkanki i narządy zostały przekazane do transplantacji ratując życie innym. O swej decyzji powiadamiamy rodzinę i najbliższych, którzy w krytycznym momencie powinni ją uszanować”. Podczas omawiania wiceprezes Wójcik prezentował własne ww. dokumenty.

Następnie cytował: „Poza przygotowaniem zawodowym człowieka, poza jego wykształceniem, najbardziej podstawową i decydującą wartością w jego życiu jest jego człowieczeństwo” – Maria Grzegorzewska. Św. Maksymilian Maria Kolbe powiedział: „Tylko miłość jest siłą twórczą, a miłość polega na darze z siebie”.

Wiceprezes Wójcik zaproponował również: ”Kochani, mam tutaj 300 ”Oświadczeń woli”, jeśli ktoś chciałby je zabrać, celem przemyślenia tematu, serdecznie zapraszam”. Po czym dodał: „Jak wcześniej wspomniałem, w ostatnich 12 latach, podczas spotkań z młodzieżą i dorosłymi, przekazałem blisko 5 tysięcy takich oświadczeń. Sporo osób, gdy spotykamy się ponownie, z radością prezentuje przede mną już własne, wypełnione oświadczenie. Mówię wówczas – jestem z Ciebie dumny. I bynajmniej nie są to puste słowa. Bo przecież, jeżeli mogę komuś, po swoje nagłej śmierci, uratować życie, to dlaczego nie? Życie ludzkie jest szczególnym darem i powinniśmy je przeżywać z wdzięcznością”.

Podsumowując zaprosił do przejrzenia stron: www.pck.org.pl , www.poltransplant.org.pl , www.szpik.info , www.dawcomwdarze.pl , www.rckk.rzeszow.pl , www.pckjaroslaw.info , www.przemysl.kmpsp.gov.pl , www.przemyskie.info .

Na zakończenie przypomniał, że patronem HDK jest św. Maksymilian Maria Kolbe, że okolicznościowym dekretem watykańskim, opatrzonym datą 22 maja 1999 r., :Kongregacja Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów, mocą uprawnień udzielonych jej przez Ojca Świętego Jana Pawła II, uznała .św. MMK, kapłana i męczennika, za patrona u Boga dla HDK we wszystkich diecezjach Polski.

Wiceprezes Wójcik wyrażając wdzięczność za zaproszenie na sympozjum przytoczył słowa św. MMK.: „Miarą wartości człowieka są jego czyny”.

Następnie studentki pracy socjalnej przeprowadziły wywiad z osobą, która była chora na białaczkę. Wysłuchano wystąpienia „Dzięki przeszczepowi znam już cenę życia" dra inż. Jarosława Noworóla. Dyrektor Instytutu Ochrony Zdrowia PWST-E w Jarosławiu podzielił się własnymi przeżyciami po przebytej chorobie.

Na zakończenie Krystian Kruk reprezentujący Fundację DKMS Polska i klub motocyklowy Pirates of Roads udzielił wywiadu „Dar życia", przedstawiając wrażenia towarzyszące osobie, która oddała szpik do przeszczepu. „W bazie dawców zarejestrowałem się pod wpływem impulsu podczas akcji zorganizowanej w jednym z rzeszowskich hipermarketów” – mówi Krystian. Na egzamin ze świadomego dawstwa nie czekał długo. Choć nie wiedział, komu w ten sposób ratuje życie, nie wahał się ani przez chwilę i oddał szpik. Jak wyznaje, dla chorego na białaczkę kilkudziesięcioletniego Niemca. Teraz przekonuje innych, że warto. „Strachu większego nie ma. To jest poświęcenie kilku godzin i ratujemy komuś życie. Uczucie, że dzięki nam ktoś żyje, że jesteśmy komuś potrzebni, jest chyba najlepsze w tym wszystkim” - zapewnia Krystian.

Rada Naukowa - Przewodniczący: prof. dr hab. Sławomir Rudzki – Konsultant Wojewódzki w Dziedzinie Transplantologii Klinicznej dla Województwa Lubelskiego. Członkowie: prof. dr hab. Nikodem Grankowski, prof. dr hab. Janusz Mierzwa, prof. dr hab. Andrzej Rogalski, prof. dr hab. Janusz Chabowski, dr hab. Rafał Filip, dr n. med. Luiza Balicka-Adamik – Koordynator Transplantacyjny Centrum Opieki Medycznej w Jarosławiu, dr n. med. Jolanta Kociszewska – Koordynator Transplantacyjny Centrum Opieki Medycznej w Jarosławiu, doc. dr n. hum. Irena Brukwicka, dr inż. Jarosław Noworól, dr n. med. Marta Cebulak, dr n. społ. Alicja Kłos, doc. dr n. med. Anna Lewandowska, dr n. o zdr. Anna Muzyczka.

Komitet Organizacyjny -Przewodnicząca: mgr Aneta Mrozowicz. Członkowie: dr n. przyr. Wiesława Ciechaniewicz, dr n. med. Edyta Guty, dr n. społ. Alicja Kłos, dr n. med. Magdalena Kozimala, dr n. o zdr. Anna Muzyczka, dr n. o zdr. Barbara Stawarz, dr n. med. Janina Zajchowska, mgr Barbara Bajer, mgr Anna Bilińska, mgr Magdalena Bojarska, mgr Danuta Bzdęga, mgr Anna Dominik, mgr Ewelina Kucab-Górska, mgr Małgorzata Leśko, mgr Aneta Ospelt-Bąk, mgr Małgorzata Szlęk, mgr Agata Wojtowicz, Jolanta Drąg, Aneta Jędryka, Krystian Kruk, Aneta Kurowska, Joanna Kuźniar, Magdalena Lasek, Magdalena Surman, Łukasz Zieliński.

Tekst Zdzisław Wójcik i Ewa Załęska, zdjęcia Zdzisław Wójcik i Krzysztof Brudek

GALERIA ZDJĘĆ